Tag: Duitsland

Bondscoach! coaching handboek voor 16 miljoen Nederlanders

Love it or hate it, je kan niet om het voetbal heen tijdens Europese- en Wereldkampioenschappen voor landenteams. Zelfs niet als je eigen land niet meedoet. Juist door het ontbreken van het Nederlands elftal bood het EK voetbal 2016 een mooie gelegenheid om met een objectieve blik naar wedstrijden te kijken. Welke lessen kunnen we trekken uit de successen van de IJslanders en Welshmen, de kleine krachtsverschillen tussen kleine en grote voetbalnaties, de vroege uitschakeling van de Engelsen, het ontbreken van Oranje, de slecht genomen penalty’s, het vaak oersaaie spelverloop en de onverwachte uitschakeling van België en Duitsland?
Onderstaand mijn zes lessen van dit EK voetbal 2016

De cultuurverschillen tussen het Duitse en Nederlandse voetbal kunnen tot twee krachtige en makkelijk te herinneren woordengroepen worden terug gebracht. Voor het Nederlandse voetbal ga ik uit van het bij Ajax leidende principe van T.I.P.S., dat staat voor Techniek, Intelligentie, Persoonlijkheid en Snelheid. Het zijn deze vier voetbalkwaliteiten die al van jongs af aan van doorslaggevend belang zijn bij de doorstroming vanuit de veelgeroemde jeugdopleiding van Ajax. Natuurlijk is Ajax niet Oranje, maar ook andere leidende clubs gebruiken vergelijkbare selectiemethoden, zoals AZ. En zodra spelers teveel afwijken van dit principe, krijgen ze het moeilijk, zoals Mark van Bommel aan den lijve heeft mogen ondervinden. Het geeft ook de zwakte van de methode aan, want voetballers met vechtlust en kracht komen door deze aanpak niet door de selectie. Ziet u tenslotte woorden als inzet, vechtlust, doorzettingsvermogen, loopvermogen of structuur in de Ajax-TIPS staan? Geen van deze begrippen vormt bij Ajax, hofleverancier van Oranje en dé maatstaf in trainend Nederland, onderdeel van de selectiemethode. Nederlandse talenten kunnen dus prachtig voetballen, maar kunnen ze vechten voor een overwinning? Het is een wat retorische vraag. De jonge spelers ontbreekt geregeld de emotionele en fysieke hardheid om in de top van het voetbal te kunnen overleven. De TIPS van Ajax hebben desondanks vele decennia voor grote successen gezorgd, omdat de selectie om tot het eerste elftal te kunnen reiken al hard genoeg was. De laatste jaren is de doorstroming van jonge Ajacieden moeilijk tot stand gekomen. Sleutelposities zijn in handen gekomen van buitenlandse speler die de doorstroming blokkeren. Daarnaast wordt de Ajax jeugd in de landelijke competities zelden tot nooit op de proef gesteld. Te vaak winnen de jeugdelftallen met groot gemak tegen landelijke tegenstanders. Kortom, de TIPS van Ajax hebben vele tientallen jaren sierlijke, vaardige en snelle spelers met vaak op jonge leeftijd een grote persoonlijkheid (of attitude?) opgeleverd, maar het levert geen vechters op, geen knokkers die voor de club op de barricaden springen als het echt nodig is.

Wat hebben de cultuurverschillen en de vijf dimensies met voetbal te maken? ‘Voor mij is voetbal een spiegel van de maatschappij’, aldus ex-voetballer Dieter Hoeneß (de eveneens voetballende broer van Uli Hoeneß) Zo is het maar net! Neem machtsafstand. In Duitsland staan voetballers in hoger aanzien dan in Nederland. Het volgende citaat van Hans Meyer, voormalig trainer van FC Twente spreekt wat dat betreft boekdelen: ‘Het is grappig als een jochie van tien op Ruud Gullit afstapt en zegt: “hé Ruud, doe me eens een handtekening”. In Duitsland stottert de geleerde professor tegen de voetballer van net twintig of deze alstublieft met hem op de foto wil.’  In voetbalprogramma’s wordt in Duitsland nog keurig Herr Netzer en ‘Sie’, gebruikt, zelfs als interviewer en analist al vele jaren gezamenlijk op de buis te zien zijn. Zakelijk en privé wordt strikt gescheiden gehouden. Afstand behouden blijft een belangrijk aspect in het werkzame en dagelijkse leven. Waar de Duitsers wellicht iets doorschieten in het houden van afstand, daar gaan Nederlanders wellicht weer iets te ver in hun populaire aanpak van sporters en trainers. Zonder enig probleem, en wellicht ook op instigatie van de betrokkenen zelf, worden spelers en trainers in programma’s getutoyeerd. In sommige gevallen gaat men zelfs gezamenlijk op vakantie of wordt samen getennist of gegolfd.

Dit is het verviolg van de twee eerdere delen op deze site. Voor de logica is het het handigst als u de voorgaande artikelen eerst leest.

De derde cultuurdimensie, ‘femininiteit’, richt zich op de mate waarin de rollen van mannen en vrouwen elkaar in een cultuur overlappen. Zijn de rolpatronen tussen man en vrouw traditioneel (man werkt, vrouw thuis bij de kinderen) dan wordt een maatschappij ‘masculien’ genoemd. Durft en mag een man in de maatschappij bijvoorbeeld ‘zwakheid’ tonen, dan wordt een cultuur feminien genoemd. Nederland wordt algemeen als vrij feminien en Duitsland als vrij masculien gezien. In Nederland werken relatief veel mannen parttime en zonder grote carrière kan je toch nog ‘iemand’ zijn. Consensus en compromis zijn in het nog steeds hardnekkige poldermodel tot kernbegrippen geworden en worden tegenover agressiviteit en assertiviteit gezet. Hollanders lullen elkaar helemaal suf om uiteindelijk bereid te zijn tot overeenkomst te komen. In Duitsland daarentegen houdt men van strijd en conflict. Duitsers zijn ‘to the point’ en zullen het je direct vertellen wanneer je een fout maakt of wanneer ze het fundamenteel met je oneens zijn. Er wordt niet om de hete brij heen gedraaid, zoals vaak in Nederland het geval is. Op het werk is het voor Duitsers van groot belang geen zwakheden te tonen. Dat wordt als gezichtsverlies gezien. Grappen maken of gezellig geneuzel horen niet thuis in vergaderingen of onderhandelingen. Duitsers houden het op formeel handelen, dat is professioneel en serieus. Ernst en humor gaan in Duitsland zelden samen: ‘Dienst ist Dienst und Schnaps ist Schnaps’. Mensen die tijdens het werk grappen en zwakheden tonen worden als onprofessioneel gezien.

Aan de inzet en vechtlust van de spelers van Oranje heeft het vanavond niet gelegen en aan het zelfvertrouwen ook niet. Ik had behoorlijk te doen met de spelers die de weg behoorlijk kwijt lijken te zijn. Wel lag het aan het slechte tactische concept, de slechte conditie (Van der Vaart: een EK wordt gewonnen in de voorbereiding, niet alleen met inzet tijdens de wedstrijden!) en het tegen beter weten in vasthouden aan een opstelling die niet werkt. Dit zijn overigens geen zaken die ik nu voor het eerst aanstip. Dat zou erg gemakkelijk zijn. Nee, u kunt het allemaal teruglezen in ‘Oranje wereldkampioen, managementlessen om te winnen’, dat ik in 2010, drie maanden voor het WK al heb laten verschijnen. Ook toegestuurd aan KNVB, nooit reactie op gekregen, net zo min als op 5 eerdere brieven sinds 2000 aan alle betrokken bondscoaches (weinig koninklijk van de KNVB; en trainen op strafschoppen, daar doen we dus ook nog steeds niet aan!).

Op basis van 2 jaar onderzoek (interviews met toppers als Foppe de Haan), wedstrijdanalyses  en statistieken bleek namelijk dat:

De Mythe van de Laatste Minuut

Valt de ‘laatste minuut’ te ontmythologiseren? Of is de bij voetballiefhebbers universeel levende gedachte valide? Hebben fans overal ter wereld het gewoon bij het rechte eind door te stellen dat Duitsers vaker scoren in de laatste minuut?

De loting voor het EK 2012 is wederom niet makkelijk voor Oranje. In tegenstelling tot Duitsland, dat toch vaker een makkelijke groep lootte in het verleden, is Oranje weer veroordeeld tot een, zo niet de zwaarste groep. Denemarken, Duitsland en Portugal, in die volgorde moeten Oranje spelen. Dat wordt een hele zware, zo niet een onmogelijke opgave. Wat te doen. Lees hier het eerste strijdplan.

Zoals ook op deze site was voorspeld maakte Oranje tegen Duitsland geen schijn van kans. Waar ik een 4-1 voorspelde werd het een 3-0. Het klasseverschil was echter vanuit Oranje’s oogpunt dramatisch, en zal slechts in de jaren vijftig vergelijkbaar zijn geweest. De Duitsers wilden heel graag winnen, Oranje speelde daarentegen slaapwandelvoetbal dat geen enkele team zal verontrusten. Van Marwijk kan aan de bak!

Het lijkt een utopie, maar wie de krantenberichten over de aanstaande interland Duitsland – Nederland leest, kan niet ontkennen dat de scherpe randjes rondom deze interland tot een vervlogen tijd behoren. Het wederzijds respect is groot. Wat wil je ook als Oranje speelt als Duitsland en Duitsland als Oranje.

Een opmerkelijke misser tijdens dit WK, een Duitse voetballer die een penalty mist, dat is zeldzaam. Zouden het de Poolse-roots van Podolski zijn geweest die dit hebben veroorzaakt, het feit dat hij nu dicht tegen de Nederlandse grens bij Keulen speelt of was het gewoon een slechte penalty. Jammer voor Podolski, maar het is het laatste.

Het was vooral de plaatsing en de schot-kracht, toch vaak juist sterkten van deze speler, die hem dit keer in de steek lieten. Hier was prima te zien dat als een laag-geschoten penalty te zacht en niet goed geplaatst is, de kans dat deze gestopt wordt door de keeper te groot is. Een bal te veel in het midden is een garantie op een stop door de keeper.  Kortom, hard, hoog en in de hoek is en blijft beter.

[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=AEgvkplukB0]