Tag: Leiderschap

Bondscoach! coaching handboek voor 16 miljoen Nederlanders

‘Als we verliezen, stap ik op’, dat was in het kort het plan van aanpak van bondscoach Guus Hiddink. Meer leek er niet te zijn. De visie van Hiddink over de wijze van spelen bleef onduidelijk en eigenlijk gold hetzelfde voor het selectiebeleid. Een beetje selectie van spelers kunnen u en ik tenslotte ook wel maken. Geen wonder dus dat de kans zeer groot is, althans naar mijn mening, dat op korte termijn wordt aangekondigd dat Hiddink niet meer als bondscoach, maar als supervisor zal gaan functioneren. Danny Blind zal hem dan opvolgen. Een goede zaak?

Een plan van aanpak, ‘het is niet mijn terminologie’, aldus Guus Hiddink. Daarmee zette hij KNVB directeur Bert van Oostveen voor schut, die de media meldde dat de bondscoach de problemen met een dergelijk plan bij de hoorns zou gaan vatten. De winst tegen het armzalige Letland (99e op de wereldranglijst) was gisteren weliswaar prima en het voetbal goed verzorgd, maar het eind van het bondscoachschap van Hiddink lijkt nabij. Dit lag al in het verschiet en er werd al een voorschot op genomen. Een rol voor Hiddink als manager van een groep coaches lag al in de lijn der verwachtingen, maar zal waarschijnlijk nu op korte termijn worden bekendgemaakt. De fut lijkt er tenslotte een beetje uit bij de vroeger zo succesvolle Achterhoeker/Tukker.

De tijd dat hij op basis van zijn goede communicatieve vaardigheden teams wist te motiveren en bij te sturen lijkt voorbij. Een topcoach dient heden ten dage over een eigen visie, een eigen filosofie over de voetbalstrategie te beschikken. Hij dient een plan van aanpak te hebben waar men op kan worden aangesproken en waar hij op kan worden bijgestuurd. De eerste maanden na het WK leek juist het omgekeerde het geval. Er was sprake van een stuurloos elftal dat niet meer wist hoe te scoren, te winnen of te verdedigen. De aanpak van Hiddink bleek te vrijblijvend.

De KNVB kan nu eigenlijk niet anders dan het ingezette traject versneld in te zetten. Hiddink blijft in dienst van de KNVB en kan nog verdiensten hebben door Danny Blind of een andere coach bij te staan in de komende jaren. Deze rol lijkt hem nu beter te liggen dan die van hoofdcoach. Een stapje terug, het heeft wonderen gedaan voor Marco van Basten.

Hiddink als supervisor, een rol die in het verleden voor grote successen heeft gezorgd bij Oranje (Michels in 1974, Happel in 1978). Er zijn slechtere scenario’s denkbaar. Of zou Hiddink ‘scenario’s’ ook niet helemaal zijn terminologie vinden?

Volgende week de profielschets voor de nieuwe bondscoach, afkomstig uit mijn boek: Bondscoach, coaching handboek voor 16 miljoen bondscoaches, te koop bij de VI boekshop, managementboek.nl, Bol.com en de betere boekhandels.

Er is de laatste tijd veel kritiek op het niveau van de Nederlandse competitie. Geheel terecht wie soms de beelden ziet. Jonge spelers moeten de kar trekken en denken na een redelijk succesvol seizoen waarin ze met hun ploeg vijfde of achtste zijn geworden alleen nog aan een toptransfer naar Engeland. En dat terwijl de spelers op bijna alle vlakken grote tekortkomingen vertonen, met name op het gebied van de persoonlijkheid.

Trainers en clubs klagen over een gebrek aan leiderschap in de teams. Er is sprake van een uiterst lage mentale weerbaarheid. Spelers die op de bank belanden gaan gekke dingen tweeten, roddelen of de boel verzieken. De vaak uiterst jonge spelers vertonen een totaal gebrek aan realiteitszin, mentaliteit, doorzettingsvermogen en dankbaarheid aan de clubs die hen op het niveau hebben gekregen waar ze nu staan.

Zou er geweldig worden gepresteerd, dan zou niemand zich hier druk om maken. Maar neem de veel geroemde verdediging van Feyenoord. Zeer talentrijk, maar alleen rechtsback Daryl Janmaat lijkt over de benodigde kwaliteiten te beschikken die voor topvoetbal benodigd zijn. De anderen zij al bezig met transfers omdat men in de Nederlandse competitie is ‘uitgeleerd’. De cijfers laten iets anders zien, Feyenoord heeft in de afgelopen 11 wedstrijden 19 tegendoelpunten geïncasseerd en bijna even vaak gescoord. PSV heeft op onstuitbare wijze verjongd, een geweldig gedurfd project, maar na drie prima wedstrijden aan het begin van het seizoen lijkt de pijp nu al leeg te zijn. En ook Ajax heeft het lek nog lang niet boven, waarbij de doorstroming uit de jeugd niet op gang is gekomen.  Clubs als FC Twente en AZ doen het daarentegen behoorlijk goed, met bijvoorbeeld weinig tegentreffers voor FC Twente.  Maar wie ziet dat bijna alle spitsen in de Nederlandse competitie uit IJsland, Zweden, Denemarken of exotische andere gebieden komt, houdt zijn hart vast.

Het enige positieve nieuws vind ik dat inmiddels teams als Jong AJax, Jong PSV en Jong Twente meedoen in de Jupiler league. Feyenoord doet ‘het’ voorlopig nog met satellietclub Excelsior. Hier wordt men geconfronteerd met meer weerstand dan in de jeugddivisies. Goed initiatief, waarover de clubs overigens nog steeds moeten nadenken of er een vervolg komt.

Het meest schrijnend vind ik altijd dat er zo weinig aandacht is voor het mentale aspect van de spelers. Kan je spelers leren omgaan met druk? Hoe train je mentale weerbaarheid? Hoe creëer je commitment van de spelers naar de club toe? Omgangsvormen, mentaliteit, motivatie. Aspecten waar men wereldwijd mee aan de gang is, behalve in Nederland. Een psycholoog de club binnenhalen geldt in de voetbalwereld hier ten lande tenslotte al snel als een teken dat je gek bent. En dan verwacht men leiderschap van spelers die de twintig net zijn gepasseerd? Nee, de fout ligt niet bij de spelers, maar in de opleiding van de Nederlandse clubs. Leuk hoor, al die rondotjes en voetvolley en geinen tijdens de training, maar het wordt tijd eindelijk eens aandacht te schenken aan datgene wat echt wedstrijden voor je gaat winnen: mentaliteit, leiderschap en emotionele weerbaarheid.